Z porwaniem (uprowadzenie) rodzicielskim mamy do czynienia wtedy, kiedy jeden z rodziców lub opiekunów, którzy nie posiadają pełnej władzy rodzicielskiej – bez woli i wiedzy drugiego z rodziców (np. pod pretekstem krótkotrwałego pobytu w innej miejscowości), wywozi lub zatrzymuje na stałe osobę małoletnią (czyli osobę poniżej 18 roku życia), pozbawiając tym samym drugiego rodzica lub opiekuna posiadającego pełną władzę rodzicielską, możliwości utrzymywania kontaktu z małoletnim w przysługującym mu zgodnie z prawem zakresie.
Porwanie rodzicielskie następuje więc, gdy:
a. rodzic, który uprowadza dziecko, ma ograniczoną władzę rodzicielską lub też jest jej całkowicie pozbawiony;
b. rodzic wywozi dziecko do miejsca nieznanego drugiemu rodzicowi i bez poinformowania go, a następnie zatrzymuje tam dziecko;
c. rodzic wywozi dziecko do miejsca znanego drugiemu rodzicowi, lecz uniemożliwia jemu kontakt z dzieckiem.
W prawie polskim, sytuację uprowadzenia dziecka reguluje art. 211 kodeksu karnego. Zgodnie z treścią tego artykułu: „Kto, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub zatrzymuje małoletniego poniżej lat 15 albo osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3”.
Jest to przestępstwo ścigane z urzędu, więc po powzięciu wiarygodnych informacji o uprowadzeniu dziecka – policja lub prokuratura wszczyna postępowanie.
Podkreślić należy, że tego przestępstwa nie może popełnić rodzic, który posiada pełną władzę rodzicielską. Uprowadzenie dziecka przez rodzica mającego pełną władzę rodzicielską nie jest w Polsce przestępstwem.
W przypadku uprowadzenia dziecka za granicę, zastosowanie ma Konwencja Haska dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę. W Polsce ten akt prawny obowiązuje od dnia 01 listopada 1992 roku.
Rodzic, który uprowadza swoje dziecko poza granicę kraju, musi być świadomy jego zwrotu w trybie Konwencji Haskiej. W oparciu o jej przepisy można domagać się:
niezwłocznego powrotu dziecka do państwa, z którego zostało bezprawnie wywiezione;
zapewnienia prawa do opieki i odwiedzin określonych przez państwo – stronę konwencji.
Celem Konwencji jest przede wszystkim ochrona dziecka przed szkodliwością działań polegających na uprowadzeniu dziecka za granicę. Podkreślić należy, że Konwencja nie rozstrzyga, przy kim dziecko ma mieć miejsce pobytu, lecz przywraca stan poprzedni, który został naruszony bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem dziecka.
W przypadku pytań, zachęcam do ich zadawania pod artykułem, chętnie udzielę na nie odpowiedzi. Proszę też o zaznaczenie w kwadracie poniżej “nie jestem robotem”, ma to na celu wyeliminowanie tzw. spamu.
apl. adw. Marta Kaczmarek
